Περί θεάτρου λόγος ή Let’s talk about theatre

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για μία από τις αρχαιότερες μορφές τέχνης. Ή, υιοθετώντας ένα στυλ πιο κουλτουροκουλτουριάρικο, ας μιλήσουμε  για τη σύμπνοια, τη συμπόρευση, το συναπάντημα (και γενικά λέξεις που ξεκινούν από σύν-) της ανθρώπινης ψυχής με την αρχέγονη ψυχή του σύμπαντος, όπου το δράμα και η αγωνία της ύπαρξης, οντολογικής, φαινομενολογικής, αισθητικής, γνωσιολογικής, μεταφυσικής κ.λπ. (υπάρξεις που εν γένει μήτε να τις φανταστείς!) εξελίσσεται υπό τη μορφή μίας ανεπανάληπτης σκηνικής- ή και όχι- πράξης.

Not so proud of me Tennessee? Μάλλον, όχι.

Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, με τα λεγόμενα του κυρίου Σαίξπηρ, δια στόματος του κυνικού αλλά εμβληματικού Jacques- Ιάκωβου στο Όπως σας αρέσει : «Ο κόσμος  είναι μια θεατρική σκηνή και όλοι, άντρες και γυναίκες, ηθοποιοί: έχουν τις εξόδους τους και τις εισόδους τους. Και ένα άνθρωπος στη ζωή του παίζει πολλούς ρόλους, αφού οι πράξεις είναι οι εφτά ηλικίες». Χμ χμ χμ….. Τι μου θυμίζει; Τι μου θυμίζει; Αχ, βρε γερό-Γουίλι, βρε γέρο-αλεπού. Μήπως είχες διαβάσει ολίγον την αρχαιοελληνική γραμματεία και «οικειοποιήθης» -πάντα ολίγον- μερικές σκεψούλες; Ε, ατιμούλη;  Σκέψεις τύπου φιλοσοφικές, λέμε τώρα π.χ. Δημόκριτος: «Ο κόσμος σκηνή, ο βίος πάροδος. Ήλθες, είδες απήλθες». Και σου πετάει η γέρο-αλεπού και τον Άμλετ με το γνωστότατο «Να ζει κανείς η να μη ζει;» και κάθεσαι και αναρωτιέσαι τι είπε τώρα ο ποιητής. Τι είπε, όμως, ο ποιητής που δεν έχει ξαναειπωθεί;

«Καλύτερα αξίζει ο θάνατος μια και καλή, παρά μια ζωή που όλες οι μέρες της είναι γεμάτες αγωνία και πόνο» ακούγεται μια φωνή βαθιά, αυστηρή και εσύ τα κάνεις λιγάκι πάνω σου γιατί τέτοια φωνή είχε και ο κυρ- Θοδωρής, ο δάσκαλος σου, όταν πήγαινες σχολείο αδιάβαστος και έλεγες «ας κάνω την πάπια». Μα ό,τι πτηνό και αν έκανες πώς τύχαινε κάθε φορά να σε καταλαβαίνει και να μην σε αφήνει σε χλωρό κλαρί; Όμως, αυτή η συγκεκριμένη φωνή είναι του μπαρμπά-Αισχύλου- που δεν αποκλείω να είχε κάποια συγγένεια με τον κυρ-Θοδωρή- αλλά τα συγκεκριμένα λόγια τα απευθύνει η Ιώ στον Προμηθέα Δεσμώτη, η οποία μπορεί να ήταν αγελάδα, αλλά έξυπνη αγελάδα.

«Για όποιον ζει με τα δικά μου βάσανα όπως εγώ, καλύτερος είναι ο θάνατος» θα ακουστεί μια γλυκιά, μειλίχια φωνή από έναν ακόμα θείο, τον θείο-Σοφοκλή που δημιούργησε, προσθέτοντας το χημικό Χ, τη μεγαλύτερη superhero ever. Την Αντιγόνη τη μπερμπάντισσα που και μυαλό είχε και όμορφη ήταν και τις βόλτες της δεν είχε στερηθεί και γενικά ήταν το δέκα το καλό.

«Πέθανε όπως πέθανε. Καλύτερος πια είναι ο θάνατος από τη ζωή», θα πεταχτεί και ένας ακόμα μπαρμπούλης, ο μπάρμπα-Ευριπίδης, ο-τόσο δα-κερατούλης, που ήταν και λίγο περιφρονημένος ο τσαμένος, αλλά μας παρέδωσε μια Εκάβη στις Τρωάδες... Να την ακούς και να σπαράζει η ψυχή σου. Να ρουφάς τη μύτη σου και να σου ΄ρχεται ο Ζαγοραίος στο μυαλό με τους στίχους «Πες μου πατέρα μου γιατί όλοι ορφανό με λένε και γιατί σ’ αυτό το μνήμα κάθε μέρα θες να κλαίμε».

Το λοιπόν, τρεις ήσαν οι τραγικοί μας ένα το μήνυμα που άφησαν κληρονομιά εις τους αιώνας των αιώνων αμήν: Η ζωή είναι μία ταλάντωση, δηλαδή μια περιοδική μεταβολή καταστάσεων γύρω από την τιμή που θα ονομάσουμε «ηρεμίαααααα» ή «χαλαράαααα». Και θέατρο τι είναι; Θέατρο είναι η απεικόνιση αυτής της ταλάντωσης. Απεικόνιση τύπου:  

Το θέατρο απεικονίζει τη ζωή με τη τραγικότητά της, με την ειρωνεία της, την ευτυχία της, τη δυστυχία της και εν γένει την μεταβολή της μέχρι να επέλθει το τέλος της. Για αυτό λένε ότι στο θέατρο δεν παίζεις αλλά βιώνεις ή -για τα ταπεινά χαμομηλάκια- προσπαθείς να βιώσεις. Είτε είσαι πάνω στο σανίδι είτε είσαι κάτω, πάνω, πίσω από αυτό. Και έτσι όταν ακούς την Νύφη από το Ματωμένο Γάμο να λέει με σπαραγμό: «Δεν ήθελα, μ’ ακούς; Δεν το ήθελα! Ο γιος σου ήταν η ίδια μου η ζωή, και δεν τον γέλασα, όχι, δεν τον εγέλασα. Αλλά το χέρι του άλλου με πήρε σαν ένα κύμα της θάλασσας, μού ’δωκε μια σαν κουτουλιά μουλαριού, και δεν μπορούσα να κάμω αλλιώς», κυλάει ένα δάκρυ και λες: «Άι στο καλό, έτσι είναι η ζωή, απρόβλεπτη. Τι να έκανε το κορίτσι; Αγάπησε και δεν μπορούσε αλλιώς. Μωρέ άι στο καλό και μου τρέχει και η μάσκαρα». 

Για αυτό το θέατρο είναι ζωή και η ζωή είναι θέατρο.